Nguyên nhân:
- Do virus thuộc họ Pox viridae
- Acid nhân là AND 2 sợi
- Nhân lên trong tế bào chất của tế bào thượng bì
Loài mắc bệnh:
- Gà, gà tây, bồ câu là loài cầm thường mắc bệnh
- Gây bệnh ở mọi lứa tuổi
Chất chứa căn bệnh:
- Mụn đậu (thể da, thể đậu)
- Màng giả (thể yết hầu)
Đường xâm nhập:
- Qua da (thương tích hay cắn mổ, chích đốt)
- Qua niêm mạc
Cách lây lan:
Trực tiếp: từ gà bệnh qua da có thương tích ở gà lành
Gián tiếp:
- Chất thải từ gà bệnh mang trùng (nước mũi, vẩy mụn đậu, nước dãi nhiễm)
- Qua thức ăn, nước uống bị nhiễm
- Qua dụng cụ chăm sóc, nuôi dưỡng bị nhiễm
- Côn trùng hút máu truyền bệnh một cách cơ học
- Virus đậu không truyền qua không khí
Triệu chứng:
Thời gian nung bệnh: 4-14 ngày
Thể da
Mụn đậu xuất hiện ở vùng không có lông ở đầu (mào, mồng, xung quanh mắt, mỏ,
mũi, chân) làm cho gà khó nhìn hay khó lấy thức ăn
The màng giả (thể yết hầu)
Xuất hiện màng giả (ở yết hầu, ở phần trên đường tiêu hóa, đường hô hấp), Gà bệnh khó thở
Bệnh tích:
Thể da
Bắt đầu bằng mẫn màu trắng, gia tăng kích thước thành mụn mủ rồi thành mụn
nước màu vàng, cuối cùng biến dạng thành mào vẩy có màu vàng đậm xám. Sau 2-
3 tuần, mào vảy bị tróc để lại những vết sẹo
Thể yết hầu
Nốt hạt đục mọc trên màng niêm phần trên đường tiêu hóa và hô hấp. Khi gỡ màng
giả sẽ gây lở và xuất huyết
Chẩn đoán:
Chần đoán phần biệt
Bệnh ILT
Bệnh thiếu Vit A
Thiếu acid pantothenique, thiếu Biotin gây viêm da,…
Chần đoán phòng thí nghiêm
Xét nghiệm mô học phát hiện thể vùi trong tế bào chất
Gây bệnh thí nghiệm trên gà ở vùng đầu không có lông, mụn đậu sẽ xuất hiện sau
vài ngày
Phân lập virus
Phòng bệnh:
Thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh phòng bệnh. Cách ly gà mới mua ít nhất 2 tuần
trước khi nhập đàn mới
Giết loại gà bệnh nặng.
Cách ly, ngừa phụ nhiễm những gà mắc bệnh nhẹ
Chủng ngừa bằng vaccine: dùng vaccine chủng cánh 2 lần
- Lần 1: lúc 3 tuần tuổi
- Lần 2: lúc 10 tuần
Điều trị:
Nếu tổn thương trong miệng: cho gà uống thuốc tím 1gam thuốc pha 50 lít nước
uống trong 2 tiếng
Nếu tổn thương là những nốt đậu bên ngoài: bôi thuốc tím lên vết loét, mụn đậu
Nếu tỉ lệ bệnh >10% phải làm vaccine lại cho đàn
